|
|
Fritz Langek esan zuen behin:
"Lehenik eta hasteko zera esan behar dut,
pertsona bisuala naizela. Begiekin esperimentatzen
dut eta behin ere ez edo gutxitan entzumenarekin;
hau niretzat etengabeko lamentu bat da".
"...Langileak
mantzo dabiltza lurrera begira.
Hesian zehar, batzuk sartu eta beste batzuk ateratzen
ari dira : txanda aldaketaren unea da.
Lur azpian ari dira lanean, denak batera,
mugimendu akonpasatuez, ia militarrez.
Goian pribilejiatuen hiria altxatzen da, etorkizuneko
paradisua. Metropolis-en trenak zerutik gertu
eta abioiak etxe erraldoien artean doaz.
2.026
urteko hiria imajinatu zuen Fritz Lang-ek.
Klase banaketa mugetaraino eraman zuen,
parabola filosofikoa eginez : buru planifikatzaile
eta esku eraikitzailearen artean, bihotza da
bitarteko.
Lurraren
erraietan bizi diren langile-esklabuen artean,
Maria-k esperantza predikatzen du. Emakume-aingeru
honen erakargarritasunaz baliatu nahian, nagusiak itxura berbera duen
errobota sortarazten du. Ez du horrela
langilegoa kontrolatzea lortuko, matxinada eta hondamena
derrigorrez iritsiko dira, baina azkenean, bihotza
izango da nagusia eta langileen arteko bitartekoa:
Maria eta nagusiaren semearen arteko amodioak
bukaerako besarkada ekarriko du.
Sinplezia,
umekeria, mesianismoa...
horrelakoak eta haundiagoak aipatu izan dira
Metropolis-en mezua aztertzerakoan. Batzuk,
Thea Von Harbou, Lang-en emaztea zenari bota diote errua,
berak idatzi baitzuen jatorrizko nobela. Lang bera kritikoetan
kritikoena izan zen mezu liriko honekin.
Dena dela, inork
ez du sekulan zalantzan jarri filmearen balioa,
eta gu ere, parabola morala baino, Metropolis-en irudi
ahaztuezinak gordetzea dugu nahiago.
Espresionismo alemaniarraren
bitxi hau zinema fantastikoaren aintzindari bihurtu da:
nor ez da hiri honetaz gogoratu Blade runner ikustean?
New
York hirian aurkitu omen zuen Lang-ek inspirazio iturria
Metropolis egiteko. Irudimen handiz megalopolis izugarria
sortarazi zuen. eta dekoratuetan eta eszenaratzean
antzematen da zenbateraino zen perfekzionista Fritz Lang.
Bere estiloko etorkizuneko mundua eraiki zuen:
monumentalista, epikoa... Zentsurak eragindako
mozketen ondorioz, jatorrizko zenbait eszena
betirako desagertu zen eta hainbat artistak garai
desberdinetan musikatu zuten.
Joxan Goikoetxeak 1994an konposatutako soinu-banda
film mutuei laguntzeko erabiltzen zen
estilo inprobisatuan kokatzen da, baina fikzio hiperrealista
eta espresionista nabarmentzen saiatzen den
tratamendu elektroniko batekin.
ROSA ZUFIA
|
